نحوه فروش سهام شرکت تعاونی

فروش سهام در یک شرکت تعاونی یکی از روش‌های اعضای شرکت برای جذب سرمایه برای توسعه کسب و کار است. این موضوع می‌تواند به افزایش سرمایه شرکت، ایجاد انگیزه برای اعضا برای مشارکت فعال‌تر در شرکت و افزایش شفافیت و حاکمیت شرکت کمک کند. اما فروش سهام در یک شرکت تعاونی نیازمند رعایت شرایط و قوانین خاصی است تا بتوان از این فرصت به بهترین نحو استفاده کرد. در مقاله پیش‌رو به نحوه فروش سهام شرکت تعاونی، قوانین، مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

نحوه فروش سهام شرکت تعاونی چگونه انجام می‌شود؟

نقل و انتقال سهام در یک شرکت تعاونی به دو روش صورت می‌گیرد:

انتقال قهری

انتقال قهری سهم وقتی انجام می‌شود که سهامدار فوت کند. در این صورت سهام فرد خود‌به‌خود از بین نمی‌رود یا باطل نمی‌شود. درعوض، سهام را به ذینفع یا وارث تعیین شده متوفی در وصیت‌نامه یا قرارداد سهام او منتقل می‌کنند. درصورتیکه سهامدار از قبل ذینفعی را تعیین نکرده باشد، هیئت مدیره می‌بایست حداکثر سهم قانونی فرد متوفی را حساب کرده و آن را بین وراث تقسیم کنند. در این حالت به دو شکل اقدام خواهد شد:

اگر وارثان عضو تعاونی باشند، علاوه بر سهم خودشان، سهم متوفی نیز به آن‌ها واگذار خواهد شد. اگر مقدار سهام وارث بیش از حد نصاب تعیین شده در اساسنامه باشد (به علت اینکه در تعاونی، سهم اعضا برابر است)، هیئت مدیره موظفند مابه‌التفاوت سهم را نیز به شخص یا اشخاص ذینفع بپردازند.
در صورتی که وراث عضو تعاونی نباشند، مطابق با ماده ۱۴ قانون بخش تعاونی، در صورد داشتن شرایط لازم می‌توانند عضوی از شرکت شوند. درصورتیکه هیچ‌کدام از آن‌ها تمایلی به عضو شدن هم نداشته باشند، می‌بایست به صورت کتبی اعلام کنند. در این حالت، سهام وارثان بر اساس قیمت روز به آن‌ها پرداخت خواهد شد. اگر تعداد آن‌ها بیش از سقف سهام باشد، مبلغ را با توافق سایر وراث به یک یا چند نفر می‌پردازند.

انتقال اختیاری

در این نوع از انتقال، نحوه فروش سهام شرکت تعاونی تنها بین اعضا انجام می‌شود و قابل انتقال به غیر نیست. هرکدام از اعضا می‌توانند کل سهم یا درصدی از آن را به یکی از اعضای قدیمی یا جدید شرکت انتقال دهند. شرایط انتقال اختیاری هم به این صورت است که هیئت مدیره باید بر این فرآیند نظارت و موافقت داشته باشد. بر طبق قانون نیز، حداکثر سهام هر عضو نباید از یک‌هفتم کل سرمایه شرکت بیشتر شود. همچنین، سود سالانه هر سهم نیز نباید از ۶۰% تجاوز کند. بنابراین، اگر سهام فرد خریدار پس از انتقال، بیش از این مقدار شود، با انتقال موافقت نخواهد شد. ضمن اینکه همه امور انتقال سهام باید طی یک قرارداد در دفتر اصلی شرکت تعاونی و زیر نظر هیئت مدیره صورت گیرد.

فرآیند فروش سهام تعاونی به چه صورت انجام می‌شود؟

در بخش قبلی ذکر کردیم که نحوه فروش سهام شرکت تعاونی باید به پذیرش هیئت مدیره برسد. پس از انجام توافق‌ها مطابق با اساسنامه، دو عضو در دفتر اصلی شرکت حاضر می‌شوند. سهامدار جدید ممکن است مجبور به امضای چند قرارداد مانند توافقنامه سهامداران شرکت، قراردادهای عدم افشا یا هر سند مرتبط دیگری باشد که فرد را به رعایت قوانین شرکت ملزم می‌کند. هنگامیکه فروش سهام انجام شد و تمام اسناد مربوطه به امضا رسید، فرد خریدار رسماً به عنوان سهامدار جدید باید به کل اعضا معرفی شود. جزئیات قرارداد، مانند نام و اطلاعات شناسایی فرد نیز به اداره تعاون اطلاع داده می‌شود.

ورقه سهم چیست و چطور تنظیم می‌شود؟

پس از اینکه انتقال سهم انجام شد، مرحله دیگر نحوه فروش سهام شرکت تعاونی دریافت ورقه سهم است. این برگه نشان می‌دهد که فرد به عنوان سهامدار و عضو مجموعه می‌تواند از مزایای آن بهره ببرد. درواقع، اوراق سهام مدرکی دال بر در اختیار داشتن مقدار سهام تعاونی هستند. مواردی که باید در ورقه سهم ذکر شوند عبارتند از:

نام شرکت و شماره ثبت آن
مبلغ سرمایه‌گذاری شده
مقدار پرداخت شده
نوع سهم
مبلغ سهم به عدد و حروف

به تعداد هر سهم، یک برگه لازم است. اوراق سهام می‌بایست به تأیید صاحبان امضای شرکت تعاونی برسند و امضای آن‌ها باید پای برگه‌ها باشد. ورقه سهم را می‌توان از درگاه یکپارچه دینفعان بازار سرمایه گرفت. تا زمانی که اوراق سهام اصلی صادر نشده‌اند، شرکت تعاونی باید یک گواهی موقت با مهر و امضای هیئت مدیره به سهامدار جدید اعطا کند. همچنین، برگه سهم می‌تواند با نام یا بدون نام باشد

شرایط و قوانین فروش سهام شرکت تعاونی

شرایط و قوانین مربوط به نحوه فروش سهام شرکت تعاونی علاوه بر آیین‌نامه‌های کلی که قانون تعیین می‌کند، معمولاً در اساسنامه شرکت نیز تعیین می‌شوند. این شرایط می‌تواند شامل مواردی مانند حداقل و حداکثر تعداد سهامداران، نحوه تعیین قیمت سهام، روش‌های انتقال سهام و حقوق و تعهدات سهامداران باشد. همچنین، برخی از تعاونی‌ها ممکن است مقرراتی در خصوص حداکثر تعداد سهامی که یک فرد می‌تواند خریداری کند یا درصد سهامی که باید در اختیار اعضای فعال باشد، تنظیم کنند. این قوانین و شرایط به منظور حفظ منافع تعاونی و تضمین شفافیت و عدالت در فروش و انتقال سهام تعاونی‌ها تبیین می‌شود.

قوانین اساسنامه:

شرایط و ضوابط دقیق برای انتقال سهام، شامل فرآیند، مدت زمان، هزینه‌های جانبی و مدارک مورد نیاز
تعیین حداقل و حداکثر تعداد سهامی که هر عضو قدیمی یا جدید می‌تواند خریداری کند.
تعیین زمان‌بندی مشخص برای فروش سهام، مانند انتشار یک اعلان رسمی و مدت زمان مشخص برای خرید و فروش.
تعیین قیمت تمام شده برای هر سهم بر اساس ارزش شرکت و سوددهی آن در آینده.
اهداف و مأموریت شرکت تعاونی باید به وضوح در شرایط و قوانین فروش سهام ذکر شود.
تعیین موارد محدودیت در نحوه فروش سهام شرکت تعاونی، مانند انتقال به افراد غیر عضو.
تعیین حقوق و تعهدات اعضا در مورد خرید و فروش سهام، از جمله مسئولیت‌های مالی و حقوق بهره‌برداری.

قوانین شرکت‌های تعاونی:

علاوه بر قوانینی که خود شرکت تعاونی در اساسنامه مشخص می‌کند، وزارت تعاون نیز برای این شرکت‌ها شرایطی را ترتیب داده است:
خریدار سهام قدیمی یا جدید موظف به رعایت همه قوانین شرکت تعاونی خواهد بود.
میزان سهام هر فرد نباید از یک‌هفتم کل سرمایه شرکت بالاتر برود.
بر اساس ماده ۱۲ قانون شرکت‌های تعاونی، اعضا حق انتقال یا فروش سهام را به غیر ندارند. یعنی نحوه فروش سهام تعاونی فقط بین اعضا انجام می‌شود و فرد غیر عضو نمی‌تواند سهمی از این شرکت‌ها را خریداری نماید.
حداکثر سود سهام سالانه‌ای که به اعضا تعلق می‌گیرد، نباید از ۶۰% بیشتر باشد.
اگر در نحوه فروش سهام شرکت تعاونی، شرایط به صورت پرداخت قسطی توافق شود، باید حداقل سهم اولیه را پرداخت کند. خریدار می‌تواند مابقی آن را در اقساطی که از یک‌دهم مبلغ کلی کمتر نباشد، بپردازد.

پرداخت اقساط سهام خریداری شده از زمان عضویت یا ثبت قرارداد انتقال سهم محاسبه می‌شود

مزایای انتقال سهام بین اعضا در شرکت های تعاونی چیست؟

خرید و فروش سهام بین اعضا مزایای زیادی دارد. یکی از مزیت‌ها این است که اعضا می‌توانند به راحتی از سرمایه‌گذاری خود در شرکت سود کسب کرده و سهام خود را به دیگر اعضا یا به عضوهای جدید واگذار کنند. این امر می‌تواند به افزایش نقدینگی شرکت و ایجاد فضای رقابتی مناسب در بازار کمک کند. علاوه بر این، هیئت مدیره با قرار دادن شرایط نحوه فروش سهام شرکت تعاونی در اساسنامه می‌توانند به رشد و توسعه مجموعه کمک کنند. از آنجاییکه انتقال سهام به معنای ورود سرمایه جدید و تازه به شرکت است، این اقدام می‌تواند به توسعه فعالیت‌ها، افزایش تولید و بهبود خدمات ارائه شده توسط شرکت کمک کند. همچنین، انتقال سهام می‌تواند باعث ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر، بالا رفتن سطح سود و درآمد اعضا و ارتقای وضعیت اقتصادی آن‌ها شود.

فروش سهام در شرکت‌های تعاونی چه معایبی دارد؟

انتقال سهام بین اعضا در شرکت‌های تعاونی می‌تواند با مشکلات و معایب مختلفی همراه باشد. یکی از این مشکلات می‌تواند نبود پایداری و استحکام در ساختار مجموعه باشد. اعضا ممکن است به دلایل مختلفی تصمیم به فروش سهام خود بگیرند. شاید عضوی نیاز به پول نقد داشته باشد، از عملکرد شرکت و هیئت مدیره رضایت نداشته باشد یا حتی اختلافات شخصی موجب این تصمیم‌گیری شوند. این مورد ممکن است به اختلافات و ناهماهنگی‌هایی در مجموعه منجر شود که کاهش ثبات را در پی خواهد داشت. دیگر چالش‌های انتقال سهام از این قرار هستند:

عدم توافق بین اعضا در مورد ارزش سهام و شرایط انتقال
پیچیدگی‌های مربوط به مسائل حقوقی و مالی در انتقال سهام
نبود یک بازار فعال برای خرید و فروش سهام در شرکت‌های تعاونی
مشکلات مربوط به تعیین قیمت منصفانه برای سهام
احتمال وقوع تضاد منافع بین اعضا در انتقال سهام

از این گذشته، از آنجاییکه در مورد نحوه فروش سهام شرکت تعاونی فقط هیئت مدیره ناظر هستند، امکان دارد که برخی از اعضای مجمع عمومی با این تصمیم مخالفت کنند. این مورد نیز می‌تواند منجر به اختلافاتی شود که تغییر و ناپایداری در ساختار شرکت را همراه خواهد داشت

هیئت مدیره شرکت تعاونی چه نقشی برای حل تعارض‌ها دارد؟

زمانی که اختلافی در مورد نحوه فروش سهام شرکت تعاونی میان خریدار و فروشنده یا دیگر اعضا به وجود می‌آید، حل آن بر عهده هیئت مدیره و بازرسان است. با اقدامات مناسبی می‌توان از مشکلات احتمالی پیشگیری نمود:

تنظیم یک اساسنامه جامع و دقیق
تشویق همه اعضا به مشارکت در تصمیم برای انتقال سهام بین دو عضو
انجام اطلاع‌رسانی مناسب به مجمع عمومی در مورد نحوه فروش سهام شرکت تعاونی
برگزاری جلسات و کارگاه‌های آموزشی برای توضیح و اطلاع‌رسانی در مورد مزایا و معایب انتقال سهام
ارائه اطلاعات دقیق و شفاف در مورد عواید مالی و مزایای حاصل از خرید و فروش سهام بین اعضا
استفاده از وسایل رسانه‌ای و دیجیتال برای اطلاع‌رسانی و تبلیغات در مورد فروش سهام
ارائه تخفیف‌های ویژه برای عضوهای جدیدی که سهام شرکت تعاونی را خریداری کنند
ارائه گزارش مالی و عملکرد شرکت به اعضا برای افزایش اطمینان و اعتماد آن‌ها
ارائه طرح‌های تشویقی برای اعضای قدیمی به منظور جذب سرمایه‌گذاران جدید و حمایت از فروش سهام
تبلیغات مناسب و مؤثر برای جذب سرمایه‌گذاران جدید برای خرید سهام شرکت تعاونی
ایجاد سیستمی برای تسهیل فرآیند خرید و فروش سهام برای اعضا و سرمایه گذاران

در مجموع، هیئت مدیره تعاونی مسئولیت ایجاد فضایی صلح‌آمیز در مجمع عمومی سازمان را بر عهده دارند. از این رو، می‌توانند با تقویت اعتماد بین اعضا به حل تعارض‌های ناشی از اعتراض به نحوه فروش سهام شرکت تعاونی کمک کنند

فروش سهام شرکت تعاونی چطور به رشد اقتصاد جامعه کمک می کند؟

انتقال سهم و نحوه فروش سهام تعاونی از روش‌های مهم برای کسب سود است. با فروش سهام به اعضای تازه، شرکت می‌تواند در پروژه‌های جدید سرمایه‌گذاری کند، فعالیت‌های فعلی خود را توسعه دهد و شغل‌های جدید ایجاد کند. این کار باعث ایجاد رقابتی سالم و افزایش نرخ اشتغال می‌شود. همچنین، شرکت تعاونی با افزایش سرمایه از وابستگی به نهادهای خارجی رها شده و به استقلال مالی می‌رسد. به طور کلی، می‌توان گفت که نحوه فروش سهام شرکت تعاونی با فرصت‌های رشدی که برای افراد عادی می‌سازد، در نهایت به رشد جامعه نیز کمک می‌کند.