فروش سهام در شرکت تعاونی یکی از مهم ترین روش های تأمین سرمایه است که به اعضای تعاونی امکان می دهد منابع مالی تازه جذب کرده و فعالیت‌های اقتصادی شرکت را توسعه دهند. زمانی که این فرآیند مطابق قوانین تعاونی و مفاد اساسنامه انجام شود، نتیجه آن افزایش شفافیت مالی، تقویت سرمایه‌گذاری و ایجاد انگیزه بیشتر برای همکاری میان اعضاست. در ادامه، مرحله به مرحله بررسی می کنیم که نحوه فروش سهام شرکت تعاونی چگونه انجام می شود، چه قوانینی دارد، چه مزایا و معایبی ایجاد می کند و هیئت مدیره چه نقشی در مدیریت این فرآیند برعهده دارد.

نحوه فروش سهام شرکت تعاونی چگونه انجام میشود؟

انتقال سهام در شرکت های تعاونی به دو شکل انتقال قهری و انتقال اختیاری انجام میشود، برای اینکه فرآیند قانونی باشد، تمام مراحل باید زیر نظر هیئت مدیره و مطابق اساسنامه انجام شود.

انتقال قهری سهام (بعد از فوت سهامدار)

وقتی یکی از اعضای تعاونی فوت میکند، سهام او باطل نمیشود، بلکه طبق قانون به ذینفع یا وراث منتقل میشود. اگر متوفی قبل از فوت فردی را به عنوان ذینفع معرفی کرده باشد، سهام مستقیم به همان فرد واگذار میشود. اگر معرفی نشده باشد، هیئت مدیره طبق قانون سهم را بین وراث تقسیم میکند.

دو حالت اصلی:

۱. اگر وراث عضو تعاونی باشند

سهم متوفی به آنها منتقل میشود، اما چون در تعاونی تعداد سهام باید برابر باشد، اگر از حد مجاز بیشتر شود، هیئت مدیره مازاد را نقدا به وارث پرداخت میکند.

۲. اگر وراث عضو نباشند

مطبق ماده ۱۴ قانون بخش تعاونی، وراث در صورت داشتن شرایط می‌توانند عضو تعاونی شوند. اگر نخواهند عضو شوند، کافی است این موضوع را در یک نامه کتبی اعلام کنند و در این صورت ارزش روز سهام به آنها پرداخت می شود.

انتقال اختیاری سهام (خرید و فروش بین اعضا)

فروش سهام تعاونی فقط بین اعضا انجام میشود و انتقال به افراد غیرعضو ممنوع است.
هر عضو میتواند سهام خود را کامل یا بخشی از آن را به یکی دیگر از اعضا منتقل کند، اما هیئت مدیره باید با انتقال موافقت کند.
میزان سهام هر فرد نمیتواند از یک هفتم کل سرمایه شرکت بیشتر شود.
سود سالانه سهم نباید بیش از 60 درصد باشد.
تمام مراحل باید در دفتر اصلی شرکت و با ثبت رسمی انجام شود.

پس از امضا، خریدار به عنوان عضو جدید معرفی میشود و اطلاعات باید به اداره تعاون گزارش شود.

ورقه سهم چیست و چه اطلاعاتی دارد؟

بعد از ثبت انتقال، ورقه سهم به خریدار داده میشود. این ورقه سند رسمی مالکیت است و شامل:

نام شرکت و شماره ثبت
مبلغ سرمایه گذاری
نوع سهم
تعداد سهم
مبلغ سهم به عدد و حروف

تا زمان صدور برگه اصلی، گواهی موقت با مهر و امضا صادر میشود.

قوانین و شرایط فروش سهام شرکت تعاونی

قوانین فروش و انتقال سهام در تعاونی ها بر اساس مقررات وزارت تعاون و ضوابطی است که در اساسنامه هر شرکت تعیین میشود. بر اساس این قوانین، خرید و فروش سهام فقط بین اعضا مجاز است و خریدار موظف است تمام مقررات تعاونی را بپذیرد. هیچ عضوی نمیتواند بیش از یک هفتم کل سرمایه تعاونی سهم داشته باشد و سود سالانه نیز سقف مشخصی دارد. امکان خرید قسطی سهام وجود دارد، اما پرداخت سهم اولیه الزامی است و هر قسط باید حداقل یک دهم مبلغ قرارداد باشد. علاوه بر این، هر تعاونی میتواند در اساسنامه خود شرایط دقیق تری مثل حداقل و حداکثر سهام قابل مالکیت، روش تعیین قیمت و محدودیت های انتقال سهم را مشخص کند تا نظم و شفافیت در ساختار تعاونی حفظ شود.

مزایای انتقال سهام بین اعضا

خرید و فروش سهام در تعاونی میتواند مزایای زیادی برای شرکت و اعضا داشته باشد، مثل:

افزایش نقدینگی شرکت
ورود سرمایه جدید
رشد و توسعه فعالیت های اقتصادی
امکان جذب اعضای جدید
بهبود کارایی مجموعه
افزایش گردش مالی و افزایش قدرت رقابتی
ارتقای سطح درآمد اعضا

این جریان سرمایه باعث میشود تعاونی بتواند پروژه های جدید طراحی کند، خدمات را بهتر کند و حتی اشتغال ایجاد کند.

معایب و چالش های فروش سهام تعاونی

هرچند مزایا زیاد است، اما انتقال سهام میتواند مشکلاتی نیز ایجاد کند:

اختلاف بین خریدار و فروشنده بر سر قیمت
نبود بازار مشخص برای قیمت گذاری
پیچیدگی های حقوقی
احتمال بروز تضاد منافع
کاهش ثبات شرکت در صورت فروش زیاد سهام
مخالفت بعضی اعضای قدیمی

از آنجا که هیئت مدیره تنها ناظر قانونی است، اختلافات میتواند باعث بی نظمی در مجموعه شود.

نقش هیئت مدیره در مدیریت تعارض ها

هیئت مدیره مسئول اجرای قوانین و مدیریت اختلافات است. برای جلوگیری از مشکلات، میتواند:

اساسنامه دقیق تدوین کند.
همه اعضا را در جریان تصمیمات قرار دهد.
جلسات آموزشی برگزار کند.
گزارش مالی شفاف ارائه دهد.
فرآیند انتقال سهم را دیجیتال و ساده کند.
از ابزارهای اطلاع رسانی آنلاین استفاده کند.

هدف هیئت مدیره حفظ آرامش، شفافیت و اعتماد بین اعضا است.

تاثیر فروش سهام تعاونی بر اقتصاد جامعه

فروش سهام فقط به نفع شرکت نیست، بلکه:

باعث افزایش سرمایه داخلی میشود.
رشد کسب و کارهای کوچک را تقویت میکند.
اشتغال ایجاد میکند.
وابستگی مالی به نهادهای خارجی را کاهش میدهد.
سرمایه گذاری را برای افراد عادی آسان میکند.

در نتیجه، این فرآیند به طور مستقیم به رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی کمک میکند.