مالیات بر درآمد املاک یکی از موضوعات مهم مالکیت مسکن است که بسیاری از مالکان از آن غافلند. هر درآمدی که از ملک خود کسب می کنید، بخشی از آن تحت عنوان مالیات باید به دولت پرداخت شود. در این مقاله به زبان ساده توضیح می دهیم چه کسانی مشمول مالیات هستند، انواع مالیات، نحوه محاسبه و ثبت اظهارنامه، و مهم تر از همه قوانین جدید که مالکان باید بدانند.

چرا مالیات بر درآمد ملک مهم است؟

دولت ها از مالیات املاک برای تامین خدمات عمومی مانند آموزش، بهداشت، امنیت و حمل و نقل استفاده می کنند. این مالیات باعث می شود بازار مسکن از حالت سوداگری خارج شود، قیمت واقعی خانه ها حفظ شود و دسترسی به مسکن عادلانه تر باشد. به علاوه، پرداخت مالیات موجب شفافیت در درآمدها و جلوگیری از احتکار ملک می شود.

چه کسانی مشمول مالیات هستند؟

طبق ماده 52 قانون مالیات های مستقیم، هر فرد حقیقی یا حقوقی که ملکی را اجاره دهد یا درآمد حاصل کند، مشمول مالیات است.

مهلت ثبت اظهارنامه: تا پایان تیرماه سال بعد

جریمه دیرکرد: افراد حقیقی 30٪ و حقوقی 100٪ + 2.5٪ برای هر ماه دیرکرد

افراد حقیقی نیازی به ارسال اظهارنامه جداگانه برای اجاره ملک خود ندارند و کافیست درآمد اجاره را در اظهارنامه اصلی گزارش دهند.

انواع مالیات بر درآمد املاک

مالیات مسکن خالی

واحدهایی که بیش از مدت مشخصی خالی بمانند، مشمول مالیات تصاعدی می شوند. شهرهای کوچک زیر 100 هزار نفر معمولاً معاف هستند.

مالیات اجاره دادن ملک

اجاره دست اول: مالکان بعد از کسر 25٪ هزینه ها، مالیات می دهند.

اجاره دست دوم: اگر مستاجر ملک را دوباره اجاره دهد، مالیات پرداخت می شود.

مالیات سرقفلی و حق مالکانه

مالک اصلی بعد از واگذاری سرقفلی 2٪ مالیات می پردازد.

در اجاره مجدد سرقفلی، مالک اصلی باز هم 2٪ مالیات می دهد.

مالیات ساخت و ساز

سازندگان حرفه ای از درآمد فروش واحدهای تازه ساخت، طبق نرخ مشخص، مالیات می پردازند. شهرهای زیر 100 هزار نفر معاف هستند.

مالیات فروش قطعی ملک

مالک هنگام فروش، 5٪ از ارزش معاملاتی ملک را مالیات می پردازد.

مالیات املاک لوکس

املاک بالای 10 میلیارد تومان مشمول مالیات سالانه هستند و نرخ آن با ارزش ملک افزایش می یابد.

ثبت اظهارنامه مالیاتی

مالکان باید ابتدا در سامانه مای تکس (my.tax.gov.ir) ثبت نام کنند.

مراحل ورود افراد حقیقی:

ورود با کد ملی و رمز
دریافت کد تایید پیامکی
ثبت اطلاعات شخصی و کد پستی
ورود به داشبورد و ایجاد پرونده مالیاتی

مراحل ورود افراد حقوقی:

ورود از طریق «دولت من»
وارد کردن شناسه ملی شرکت
تایید شماره موبایل و دریافت رمز
ثبت پرونده و ارائه اظهارنامه

نحوه محاسبه مالیات اجاره

اشخاص حقیقی: نرخ پلکانی تا 200 میلیون تومان: 15٪

200 تا 400 میلیون: 20٪

بالای 400 میلیون: 25٪

اشخاص حقوقی: 25٪ از درآمد اجاره

مثال: خانه ای با اجاره ماهانه 6 میلیون تومان:

اجاره سالانه = 72 میلیون

کسر 25٪ هزینه = 54 میلیون

مالیات = 15٪ × 54 میلیون = 8 میلیون و 100 هزار تومان

قوانین جدید مالیاتی مختصر و کاربردی

در سال های اخیر قوانین جدیدی برای شفافیت و جلوگیری از احتکار املاک وضع شده است:

مالیات خانه های خالی: واحدهای مسکونی که بیش از 120 روز در سال خالی باشند، مشمول مالیات می شوند. نرخ مالیات به مرور افزایش می یابد تا مالکان تشویق به اجاره دادن شوند.

املاک لوکس و گران قیمت: خانه ها و ویلاهای لوکس و بالای 10 میلیارد تومان مالیات سالانه دارند.

سازندگان و خانه های تازه ساخت: درآمد فروش واحدهای تازه ساخت مشمول مالیات است تا بازار شفاف شود.

ثبت اطلاعات در سامانه ملی املاک و اسکان: ثبت دقیق وضعیت ملک برای جلوگیری از جریمه و محاسبه صحیح مالیات ضروری است.

توصیه: مالکان ملک خالی یا تازه ساخت، حتما اطلاعات ملک را ثبت و مالیات احتمالی را پیش بینی کنند تا از جریمه های سنگین جلوگیری شود.

نکات طلایی برای مالکان

قرارداد رسمی بنویسید و درآمد اجاره را دقیق ثبت کنید.

رهن تاثیری در مالیات ندارد.

از معافیت های قانونی بهره ببرید مثلا خرید سهام هتل مرکوری کیش 20 سال معافیت مالیاتی دارد.

در صورت دیرکرد، جریمه های سنگین اعمال می شود.

وضعیت مالیاتی ملک خود را سالانه بررسی کنید.

جمع بندی

مالیات بر درآمد املاک یکی از مهم ترین قوانین مالی کشور است که رعایت آن، شفافیت و مدیریت صحیح درآمد از املاک را تضمین می کند. شناخت انواع مالیات، محاسبه درست و آگاهی از قوانین جدید به مالکان کمک می کند از پرداخت جریمه های سنگین جلوگیری کنند و تصمیمات اقتصادی بهتری در حوزه اجاره، فروش و ساخت و ساز بگیرند.

اگر می خواهید محاسبه دقیق مالیات ملک خود را انجام دهید یا کمترین مالیات قانونی را پرداخت کنید، ثبت اطلاعات در سامانه مای تکس و مشاوره با کارشناسان مالیاتی ضروری است.