تعاونی‌ها یکی از مفاهیم اساسی در اقتصاد ایران محسوب می‌شوند که در حوزه‌های مختلفی از جمله کشاورزی، صنعت و خدمات فعالیت می‌کنند. این سازمان‌ها به منظور تأمین نیازهای اعضای خود تشکیل شده‌اند و اهداف متنوعی از جمله افزایش سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی را دنبال می‌کنند. در این مقاله قصد داریم با انواع تعاونی آشنا شویم، به تفاوت‌های آن‌ها را اشاره کنیم و اهداف مهم آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم. از جمله موضوعاتی که در این مقاله پوشش داده خواهد شد، سرمایه‌گذاری در تعاون، انواع شرکت‌های تعاونی در ایران و نحوه سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها خواهد بود.
منظور از شرکت تعاونی چیست؟
شرکت تعاونی، یک انجمن یا نهاد اقتصادی است که توسط گروهی از افراد یا شرکت‌ها تشکیل می‌شود. این نهاد تحت مالکیت و کنترل مردم است و تشکیل شده تا نیازها و اهداف مشترک اجتماعی، اقتصادی یا فرهنگی اعضای آن را از طریق یک تجارت و سرمایه‌گذاری مشترک برآورده کند. تعاونی معمولاً به منظور ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای اعضا و ایجاد توسعه در منطقه‌ای مشخص تشکیل می‌شود. افراد عادی جامعه با سرمایه‌گذاری در تعاون به عنوان عضوی از این نهاد، از خدمات، محصولات یا مزایای آن بهره می‌برند. سود حاصل از این همکاری نیز مطابق با سهم هر عضو، به آن‌ها تعلق می‌گیرد. یک شرکت تعاونی نمی‌تواند با زیر ۷ نفر عضو تشکیل شود. هر فرد حقیقی یا حقوقی می‌تواند در یک شرکت تعاونی عضو شود، به شرطی که:
- تابعیت ایرانی داشته باشد.
- سوء‌سابقه قانونی و بدهی نداشته باشد.
- در تعاونی‌های مشابه عضو نشده باشد.
- از تصرفات مالی و حقوقی به دلایل مختلف منع نشده باشد.
- به سن قانونی و ۱۸ سال تمام رسیده باشد.
نحوه مدیریت تعاونی
هر تعاونی بسته به نوع خود، فعالیت‌های متنوعی دارد. برخی از تعاونی‌ها به صورت مشترک و اشتراکی توسط اعضا تأسیس می‌شوند و هر فرد بر اساس میزان سرمایه‌گذاری در تعاون، حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌های اصلی را دارد. در حالیکه بیشتر تعاونی‌ها دارای ساختار سلسله مراتبی هستند که تصمیم‌گیری‌ها از سطح پایین به سطح بالا انجام می‌شود. در بیشتر تعاونی‌های ایران، مسئولین و رؤسای آن با رأی اعضا از بین خودشان انتخاب می‌شوند و همه قوانین و مقررات مربوطه در اساسنامه‌ای تنظیم می‌شود که تک‌تک اعضا موظف به پیروی از آن هستند.
نوع بازدهی و سود سرمایه در تعاونی
سرمایه‌گذاری و بازدهی تعاونی‌ها نیز با توجه به نوع فعالیت و هدف تشکیل آن‌ها متفاوت است. برخی از تعاونی‌ها بر اساس سرمایه‌گذاری مشترک اعضا و بازدهی متقابل افزایش سود تعاونی را تعیین می‌کنند، در حالیکه برخی دیگر بر اساس توزیع عادلانه سود و فایده به اعضا عمل می‌کنند.
نقش اعضا در تعاونی
مشارکت اعضا و تصمیم‌گیری نیز یکی از ویژگی‌های مهم تعاونی‌ها است. اعضا در تصمیم‌گیری‌های مهم مربوط به فعالیت‌های تعاونی شرکت دارند و هر فرد بر اساس حقوق و وظایف خود مشارکت می‌کند. این امر باعث افزایش انگیزه و مسئولیت‌پذیری اعضا نسبت به شرکت تعاونی می‌شود و میزان سرمایه‌گذاری در تعاون را نیز بالا می‌برد.
شرکت تعاونی چگونه کار می‌کند؟
برای افراد غیر عضو، یک تعاونی شبیه به هر شرکت دیگری عمل می‌کند. برای مثال، اگر به یک فروشگاه تعاونی زیرمجموعه یک شرکت بزرگ مراجعه کنید، به احتمال زیاد شبیه به سایر فروشگاه‌های مواد غذایی یا خواروبار فروشی دیگر در سطح شهر خواهد بود. راهروهایی پر از مواد غذایی که همه مردم می‌توانند خرید خود را از آن‌جا انجام دهند و برای کارکنان آن شرکت، مزایای تخفیفی یا بن‌های خرید بیشتری در بر دارد.
گاهی نیز ممکن است که اعضای خود آن تعاونی، بخشی از امور فروشگاه را بر عهده بگیرند و خود در انجام این کارها نقش داشته باشند. برخی از تعاونی‌ها خدمات خود را محدود به اعضا می‌کنند؛ یعنی مشخص می‌کنند که چه کسی می‌تواند از این مکان‌ها خرید کند یا از خدمات آن‌ها بهره ببرد. این مثال در جهت آشنایی بیشتر شما با نحوه کار یک شرکت تعاونی عنوان شد. یک تعاونی، ارزش‌های بالایی را برای اعضای خود تعریف می‌کند که باعث می‌شود تا افراد ترغیب شوند به آن بپیوندند و سرمایه‌گذاری در تعاون را بر اساس وسع مالی خود انجام دهند. این ارزش‌ها عبارت‌اند از:
- تصمیم‌گیری همگانی بین اعضا
- خودیاری بین اعضا
- مسئولیت پذیری شخصی
- انصاف و اعتدال
- برابری
- همبستگی
افرادی که به تعاونی‌ها می‌پیوندند یا از اعضای مؤسس یک تعاونی هستند، اغلب ارزش‌های مشترک یکسانی دارند، به این معنا که همه با هم مایلند برای رسیدن به یک هدف مشترک کار کنند. یکی از این اهداف، ایجاد دنیایی بهتر از طریق همکاری با یکدیگر و تغییر تمرکز سود کسبوکار از یک شخص به همه اعضای آن است
انواع شرکت تعاونی در ایران
در ایران، شرکت‌های تعاونی به دو صورت تعاونی تولید و تعاونی مصرف دیده می‌شوند:
- تعاونی تولید، اعضای خود را از طریق تولید محصولات و خدمات مشترک بهره‌مند می‌سازد.
- تعاونی مصرف، اعضا را از طریق تعاون در خرید و استفاده از محصولات و خدمات مورد نیاز خود، از ارزش افزوده‌ی مشترک بهره‌مند می‌کند.
تعاونی تولید و مصرف، خود از زیرمجموعه‌های دیگری تشکیل می‌شوند
تعاونی‌های کشاورزی
تعاونی‌های کشاورزی یکی از انواع تعاونی‌ها هستند که توسط کشاورزان برای تسهیل خرید تجهیزات، فروش محصولات و بهره‌وری بیشتر ایجاد می‌شوند. این تعاونی‌ها به کشاورزان کمک می‌کنند تا با همکاری و اشتراک منابع خود، بهترین نتایج را به دست آورند و همچنین از قیمت منصفانه‌تری برای فروش محصولات خود برخوردار شوند.
تعاونی‌های صنعتی
تعاونی‌های صنعتی توسط گروه‌هایی از تولیدکنندگان یا کارخانه‌داران برای همکاری و تقسیم سود تشکیل می‌شوند. این شرکت‌ها به اعضای خود کمک می‌کنند تا با همکاری در تولید و توزیع محصولات، هزینه‌ها را کاهش دهند و به سود بیشتری دست یابند.
تعاونی‌های خدماتی
تعاونی‌های خدماتی معمولاً توسط افراد یا شرکت‌هایی در زمینه‌های خدماتی مانند بهداشت، آموزش، حمل‌ونقل و… تشکیل می‌شوند. این تعاونی‌ها به افراد عضو خود خدمات بهتری ارائه می‌دهند و به منابع مشترکی دسترسی دارند که بهره‌وری و کیفیت خدمات را افزایش می‌دهد.
تعاونی‌های متفرقه
تعاونی‌های متفرقه شامل انواع دیگری از تعاونی‌ها هستند که به منظور تحقق اهداف خاصی مانند حفظ محیط زیست، ارتقای فرهنگ و هنر، کمک به افراد نیازمند و… ایجاد می‌شوند. این تعاونی‌ها نقش مهمی در جامعه ایفا می‌کنند و بهبود شرایط زندگی افراد جامعه را تحت پوشش خود قرار می‌دهند.
اهداف شرکت‌های تعاونی در اقتصاد ایران
برخی از اهداف اصلی شرکت‌های تعاونی در اقتصاد ایران شامل ایجاد فرصت‌های زیر می‌شود:
- اشتغال‌زایی
- توزیع عادلانه سود و ارزش‌های افزوده
- توسعه کیفیت زندگی اعضا
- ارتقای سطح تحصیلات و دانش فنی
- ترویج تعاون و همکاری
- افزایش توسعه روستایی و کشاورزی
- کنترل تورم و بیکاری
یکی دیگر از اهداف اصلی شرکت‌های تعاونی افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف است. با افزایش سرمایه‌گذاری در تعاون این شرکت‌ها می‌توانند بیش‌ترین بهره را از منابع موجود به دست آورند و به توسعه و رشد بیشتر خود بپردازند. پشتیبانی از تولید ملی نیز یکی از اهداف اساسی شرکت‌های تعاونی است. این شرکت‌ها با حمایت از تولیدات داخلی و ترویج محصولات ملی، به توسعه صنایع کشور کمک کرده و از رشد اقتصادی پایدار حمایت می‌کنند. تقویت واحدهای کوچک و متوسط نیز یکی از اهداف اصلی شرکت‌های تعاونی است. این شرکت‌ها با ایجاد ارتباطات و همکاری‌های بین واحدهای کوچک و متوسط، به تقویت و ارتقای این واحدها کمک می‌کنند و به افزایش توان رقابتی آن‌ها می‌پردازند
نحوه سرمایه‌گذاری در تعاونی
سرمایه گذاری در یک شرکت تعاونی می‌تواند یک راه خوب برای کسب سود و افزایش دارایی‌های شما باشد. اما قبل از اقدام به سرمایه‌گذاری در تعاون، باید مراحل مختلف آن را به دقت بررسی کنید.
- اولین گام انتخاب شرکت تعاونی مناسب است. شما باید از شرکت‌های با سوابق موفق و قابل اعتماد بهره ببرید.
- سپس باید به دقت شرایط و قوانین سرمایه‌گذاری در آن شرکت را مطالعه کنید و از مخاطبان یا اعضای دیگر شرکت تعاونی نظرخواهی کنید.
- مهم است که در انتخاب پروژه‌هایی که شرکت تعاونی پشتیبانی می‌کند، دقت لازم را به عمل آورید تا به طور مستقیم در موفقیت و سودآوری شرکت سهیم باشید.
- از متخصصان مالی و سرمایه گذاری در زمینه شرکت‌های تعاونی مشورت بگیرید تا با قوانین و مقررات مربوط به سرمایه‌گذاری در تعاون آشنا شوید.
- قبل از سرمایه‌گذاری، ریسک‌ها و مزایای آن را به طور کامل در نظر بگیرید. شرکت‌های تعاونی به دلیل اینکه همه اعضا باید در تصمیم‌گیری و روند کار نقش داشته باشند، ممکن است نتوانند پروژه‌ها را در موعد خود تحویل دهند. به علاوه، سرمایه‌گذاری در تعاون، یک روش بلندمدت است و در مدت کوتاه نمی‌توان از آن سودی به دست آورد.
- بهتر است به طور منظم در جلسات شرکت تعاونی شرکت کنید و اطلاع‌رسانی‌های این مجموعه‌ها را جدی بگیرید. هرچه اعضا نقش فعال‌تری در امور تعاونی داشته باشند، سرمایه‌گذاری در تعاون سریع‌تر به نتیجه می‌رسد و به وعده‌های خود عمل خواهد کرد.
با رعایت این نکات می‌توانید بهترین سرمایه‌گذاری را در یک شرکت تعاونی انجام دهید
مزیت سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تعاونی
سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تعاونی، دارای مزایای زیادی است. از جمله این مزایا می‌توان به افزایش امنیت مالی، کاهش ریسک‌ها، افزایش نفوذ در بازار، توسعه‌ی نیروی انسانی و افزایش توان رقابتی اشاره کرد. این مزایا باعث می‌شود که سرمایه‌گذاری در تعاون، به یک گزینه مطمئن برای افراد بدل شود.
از جمله مزایای دیگر سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تعاونی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
دسترسی:
تعاونی‌ها محصولات یا خدمات خاصی را ارائه می‌دهند که در شرکت‌های عادی، چنین ارزش افزوده‌هایی برای همه افراد جامعه در دسترس نخواهد بود.
پایداری کسبوکار:
ساختار تعاونی به گونه‌ای است که می‌تواند یک کسبوکار را با‌ثبات‌تر کند و چون به کمک مشارکت اعضا کار می‌کند، همه در پیشبرد اهداف آن گوشه‌ای از کار را در دست می‌گیرند.
توسعه جامعه:
سرمایه‌گذاری در تعاون می‌تواند باعث تعهد بیشتر به جوامع محلی شود. برای مثال، ساخت یک مجتمع تجاری با همکاری یک تعاونی، می‌تواند به رونق آن منطقه کمک کند و سود زیادی برای برای افراد غیر عضو نیز در بر بگیرد.
مدیریت دموکراتیک و مشارکت همگانی:
از آنجاییکه تعاونی‌ها با مشارکت همه اعضا تصمیم‌گیری می‌کنند، اغلب مشارکت مدنی نیز در این مسیر بالا می‌رود و هرکدام از اعضای جامعه می‌توانند در رشد اقتصادی جامعه نقش خود را ایفا کنند.
برابری و تنوع:
عضویت داوطلبانه به این معنا است که تعاونی ها اغلب بازتاب دقیقی از تنوع مردم یک جامعه هستند. هر فردی با هر مقدار سرمایه می‌تواند سرمایه‌گذاری در تعاون را انجام دهد و در کنار دیگر سرمایه‌گذاران رشد کند.
امنیت مالی و پیشرفت برای کارگران:
تعاونی‌ها اغلب نیازهای اعضای خود را از طریق فراهم کردن دستمزدهای بالا، توانایی پیشرفت در شغل و ثبات مالی برای قشر کارگر تأمین می‌کنند.
رشد:
با ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالا، مشاغل خوب و سرمایه‌گذاری در یک جامعه محلی، تعاون‌ها می‌توانند رشد کنند و همزمان، افراد آن بخش از جامعه را نیز به رشد مالی و فرهنگی برسانند.
با توجه به توضیحات ارائه‌شده در مقاله، سرمایه‌گذاری در تعاون به عنوان یک راهکار مؤثر برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. امیدواریم که این مقاله به توسعه‌ی دانش و آگاهی در این زمینه کمک کرده باشد و سرمایه‌گذاران را به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تعاونی ترغیب کند. هریک از انواع تعاونی‌ها قادر هستند به ارتقای فرهنگ سرمایه‌گذاری، حضور فعال مردم در رونق شهری و بالا رفتن توان رقابتی واحدهای کسبوکار کوچک کمک کنند. ازاین‌رو، اهمیت و ارزش تعاونی‌ها در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور بسیار بالا است.
سوالات متداول
تعاونی، یک انجمن یا نهاد اقتصادی است که تحت کنترل مردم مدیریت می‌شود. افراد جامعه با سرمایه‌گذاری در تعاون قادر خواهند بود تا در پروژه‌ها، خدمات یا محصولات ارائه شده از سوی تعاونی مشارکت کنند و به سودهای پایدار برسند.
یک شرکت تعاونی با هدف تحقق نیازهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی اعضای خود و جامعه فعالیت می‌کند. تعاونی‌ها اغلب تعهدی قوی به جامعه خود دارند و تمرکز خود را بر تقویت جوامعی که در آن خدمت می کنند، قرار می‌دهند.
مسئولین شرکت تعاونی بر اساس رأی اعضا و از میان خودشان انتخاب می‌شوند. پس از تشکیل تعاونی، افرادی که سرمایه‌گذاری در تعاون را انجام داده‌اند، طی اطلاع‌رسانی دور هم جمع شده و مطابق با نظر همگانی، تعدادی از اعضا را برای مدیریت شرکت تعیین می‌کنند.
