سیاستهای جهانی، نرخ بازار ارز و تحریمهایی که در کشور وجود دارند، آیندهای مبهم را برای اقتصاد ایران بهوجود آوردهاند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی با ارزیابی نمودارهای نرخ بیکاری، فعالیت کارخانهها و… سعی در پیشبینی درصد تورم و رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۳ دارند. تورم و رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۳ باتوجه به اخبار شوکهکننده نرخ ارز، طلا و… کشور کمی گیجکننده است. بسیاری از اقتصاددانان بهدنبال آگاهی از این موضوع هستند که حباب بهوجود آمده در بازارهایی مثل طلا و ارز چه زمانی قرار است متلاشی شود.
پیش بینی وضعیت اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳
برای تشخیص وضعیت اقتصادی لازم است تا سیاستهای دولت و لایحه بودجه مجلس مورد بررسی قرار گیرند. بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که این بودجه نمیتواند پاسخگوی تامین هزینههای ایران باشد. این پیشبینی در سال ۱۴۰۲ نیز برای وضعیت اقتصادی انجام شده بود. نرخ تورم در سالهای اخیر، ۲۰ درصد بوده؛ اما در سال ۱۴۰۲ رشد چشمگیری داشته و به ۴۲ درصد رسیده است. بهنظر میرسد که این نرخ در سال ۱۴۰۳ در خوشبینانهترین حالت همین مقدار باقی بماند؛ اما اتفاقاتی که در اوایل سال ۱۴۰۳ به وقوع پیوستهاند، ارزش ریال را به میزان زیادی کاهش دادهاند و این موضوع توان خرید مردم را سلب کرده است. این اتفاقات نشان از نوسانات بسیار زیاد واحد پول ایران دارد. توصیه میشود که برای حفظ اعتبار پول در سال ۱۴۰۳، روشهای سرمایهگذاری ایمن را انتخاب کنید.
دلیل پیشرفت تورم در سال های اخیر
همه ما بهطور واضح با کاهش توان خرید، افزایش نرخ بیکاری، افزایش سن ازدواج و کاهش خط تولید کارخانهها روبهرو شدهایم. همه این اتفاقات ناشی از پیشرفت تورم و وضعیت نابهسامان اقتصادی دولت در سالهای اخیر است. دلیل افت اقتصادی را میتوان به سیاستهای مالی-پولی پوچ بانکها دانست. این سیاستهای بیهدف سبب میگردند تا ترازهای بودجه بانکها دچار اختلال شده و هیچگونه مصوبهای برای ارائه تسهیلات به بانکها داده نشود. حال به سیاستهای بانکی ناموفق، بحث تحریمهای اکثر کشورها را نیز اضافه کنید.
متاسفانه تحریمهایی که علیه ایران اتفاق افتادهاند، سبب گردیدهاند درآمد مالی فروش نفت و گاز که ناشی از صادرات آن است، روبه افول رود. این اتفاق سالهاست که در اقتصاد ایران رخ نداده؛ در نتیجه برای کاهش نرخ تورم در سال ۱۴۰۳ بهتر است که سیاستهای پولی و مالی دولت هوشمندانه و قاطع باشند تا بتوانند جوابگوی نرخ تورم، بیکاری و تبعات ناخوشایند بعدی باشند. بهطور کلی باتوجه به سیاستهای مالی نادرست و تحریمهای روبه رشد، وضعیت اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳ مناسب نخواهد بود.
آیا انتخابات آمریکا بر وضعیت اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳ تاثیرگذار است؟
بسیاری از افراد نقطه امید رهایی ایران از بند تورم را انتخابات آمریکا میدانند. تحریمهایی که علیه ایران انجام شدهاند، قابلیت رفع شدن ندارند. به همین دلیل نمیتوان انتظار داشت که انتخابات آمریکا بتواند رکود اقتصادی و تورم ناشی از آن در بازار را دستخوش تغییراتی کند. البته انتخابات آمریکا مطمعناً بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار میدهد. تجربه نشان داده که در این زمان نوسانات زیادی در اقتصاد، تورم و بازار کسبوکار ایجاد خواهند شد.
در سال ۱۴۰۳ چه رویدادهای اقتصادی رخ می دهند؟
بسیاری از تحلیلگران با آمار و ارقامی که از رصد کردن بازارهای جهانی، تولید داخلی و وضعیت اقتصادی بهدست میآورند، شروع به پیشبینیهایی میکنند. اگر این افراد باتجربه باشند، بسیاری از اتفاقاتی که به آنها اقرار میکنند، صحت دارند. البته در سیاست همواره اتفاقات غیرمنتظرهای در روابط بین کشورها رخ خواهند داد که نمیتوان آنها را نادیده گرفت. پیشبینی میشود که روند وضعیت اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳ با اتفاقات زیر همراه باشد:
کاهش رشد اقتصادی
پس از شکست برجام، تحریمهای جدی و سختگیرانهای علیه دولت ایران آغاز شدهاند. بسیاری از کارخانهداران از نظر تامین قطعات و حمایتهای مالی دچار بحران شده و قطار خط تولید آنها آهستهتر حرکت میکند. بنابراین رشد اقتصادی تا به امروز کاهش پیدا کرده و با همین روند ادامهدار است. رشد اقتصادی کمی که در سالهای اخیر داشتهایم نیز ناشی از فروش نفت بوده و نقش کشاورزی و صنعت در این راستا بسیار کم است. بسیاری از تحلیلگران پیشبینی میکنند که درآمد غیرنفتی ایران در سال ۱۴۰۳ به صفر میرسد. این موضوع هشداری برای بازار و انواع کسبوکارهاست تا سیاستهای خود را در این زمینه تغییر دهند.
افزایش قیمت پول
هرساله بسیاری از سیاستمداران با شعارهای متنوع، نهال امید را در دل جوانان میکارند و راهکارهایی را نیز پیشنهاد میدهند؛ اما متاسفانه نتیجه مثبتی در بازار و وضعیت اقتصادی مشاهده نمیشود و تورم روزبهروز قدرتمندتر به حرکت روبه جلوی خود ادامه میدهد. دلیل این امر نیز ارائه راهکارهای کوتاهمدتی است که ناشی از تصمیمگیریهای هیجانی و غیراصولی در این زمینه است. با افزایش تورم، هیچگونه تسهیلاتی بانکی به مردم داده نمیشود و سیاست انقباض پولی باعث ثبات وضعیت حاکم خواهد شد. همه این شرایط در کنار یکدیگر سبب راکد شدن اقتصاد کشور میگردند.
تورم مداوم
افزایش نرخ تورم در سال ۱۴۰۲، ناشی از تحریمها و سیاستهای ناکارآمد دولت بوده است. بهنظر میرسد که این روند در سال ۱۴۰۳ نیز ادامهدار باشد. این موضوع در طول سال از توان خرید افراد بهخصوص حقوقبگیران میکاهد. در این شرایط برای حفظ ثبات مالی، نیاز است که پول شما به زبانهای ارز، طلا و ملک تغییر کند. این راه بهترین شیوه برای مقابله با تورم پایدار سال ۱۴۰۳ خواهد بود.
سیاست های مالی انقباضی
در سال ۱۴۰۲ با رشد میزان مالیات در اکثر اصناف مواجه بودهایم. در واقع دولت برای کسری بودجه خود از درآمدهای مالی کمک گرفته است. علاوهبر این حذف یارانه و افزایش قیمت سوخت میتواند نشان از سیاستهای مالی انقباضی باشد که تنها گویای رکود بیشتر هستند. پیشبینی میشود که باتوجه به لایحه بودجه دولت در سال ۱۴۰۳، دریافت مالیات و رکود بیشتر در کسبوکارها رخ خواهد بود. این شیوه حدود دو سال است که تورم را افزایش داده و بر رشد اقتصادی نیز تاثیر منفی گذاشته است.
سخن پایانی
کشور ایران همواره نوسانات بسیار بالایی را در زمینه اقتصادی و تورم تجربه کرده است. این نوسانات پس از ناکام ماندن برجام افزایش یافته و دامنگیر بسیاری افراد و کسبوکارها شدهاند. سیاستهای مالی بینتیجه، راهکارهای کوتاهمدت، تحریمهای اقتصادی و افزایش مالیات همگی باعث افزایش نرخ تورم و رشد اقتصادی بسیار کم در سال ۱۴۰۳ شدهاند. باتوجه به اینکه این اتفاقات همچنان در سال ۱۴۰۳ پایدار هستند، بهنظر میرسد که شرایط اقتصادی وضعیت مناسبی در این سال نداشته باشد. علاوهبر این نرخ دلار و ارزش طلا نیز روبه افزایش است.